Informacja od Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m.st. Warszawie

Polio: co trzeba wiedzieć
Ostre nagminne porażenie dziecięce (polio) to choroba wywoływana przez wirus, który łatwo
przenosi się z osoby na osobę. Wirus polio atakuje układ nerwowy, szczególnie nerwy w rdzeniu
kręgowym lub mózgu. Najpoważniejsza postać polio może szybko doprowadzić do porażenia,
niewydolności oddechowej, czasem także zgonu. Pełna seria szczepień przeciw polio podawana
dzieciom w pierwszych latach po narodzeniu zapewnia ochronę do końca życia.
W jaki sposób choroba się rozprzestrzenia?
Wirus bytuje w gardle i jelitach osoby zakażonej.
Do rozprzestrzeniania wirusa przez osobę zakażoną
może dojść od razu po zakażeniu, na dwa tygodnie przed
wystąpieniem objawów i po ich wystąpieniu.
Wirus jest przenoszony przez kontakt z chorą osobą,
gdy nawet najmniejsza, niedostrzegalna ilość
odchodów dostanie się do ust oraz drogą pokarmową,
przez spożycie zanieczyszczonej wirusem wody lub
pokarmów. Możliwe jest także przeniesienie zakażenia
drogą kropelkową, przez kaszel i kichanie osoby
zakażonej.
Objawy
Pierwsze objawy obejmują gorączkę, zmęczenie, ból
głowy, wymioty, sztywność karku oraz bóle kończyn.
W 1 przypadku na 200 – 1000 zakażeń zakażeń dochodzi
do trwałego porażenia (zwykle jest to porażenie
nóg). Spośród osób dotkniętych porażeniem, 5-10%
przypadków kończy się śmiercią na skutek porażenia
mięśni oddechowych. Na polio chorują głównie dzieci do 5
roku życia. Zachorować może jednak każdy niezależnie
od wieku, jeśli nie jest zaszczepiony.
© World Health Organization 2023. Pewne prawa zastrzeżone. Niniejsze opracowanie jest dostępne na podstawie licencji CC BY-NC-SA 3.0 IGO
Źródła
Polio vaccines
Factsheet: Vaccine-derived poliovirus
Zapobieganie przez szczepienie
Nie ma skutecznego leczenia dla osób zakażonych wirusem
polio. Można jedynie zapobiec zakażeniu przez wcześniejsze
szczepienie. Dostępne są dwie szczepionki: doustna oraz
inaktywowana podawana we wstrzyknięciu. Obie szczepionki
są skuteczne, bezpieczne, stosowane na całym świecie w celu
zapewnienia możliwie najlepszej ochrony przed polio.
Pierwszą dawkę szczepionki przeciw polio podaje się
w pierwszych tygodniach życia dziecka. Każda następna
dawka w pierwszej serii szczepień ma na celu dalsze
uodpornienie dziecka przed zachorowaniem na polio.
Szczepienia przypominające podawane są w kolejnych latach
w celu utrzymania wysokiego poziomu ochrony. W celu
trwałego, utrzymującego się do końca życia, uodpornienia
organizmu przeciw polio konieczne jest ukończenie
wszystkich szczepień zgodnie z krajowym programem
szczepień.
Eradykacja polio
Po eradykacji polio będzie można świętować realizację celu służącemu wszystkim
ludziom na całym świecie. Sukcesem będzie zapewnienie ochrony dzieci i dorosłych przed
cierpieniem spowodowanym trwałym porażeniem i śmiercią w wyniku polio. Aby osiągnąć
ten cel, trzeba kontynuować realizację ratujących życie programów szczepienia dzieci
przeciw polio na całym świecie.
Czy polio jest nadal groźne?
W wyniku częstych epidemii wstępujących pod koniec
XIX w. i na początku XX w., polio stało się jedną z chorób,
które siały powszechny postrach. Dzięki szczepieniom
oraz poprawie warunków sanitarnych, w znacznym
stopniu udało się opanować jej występowanie na całym
świecie. W Regionie Europejskim WHO od 2002 r. nie
odnotowano endemicznego występowania wirusa polio.
Obecnie na świecie występuje tylko jeden z trzech typów
wirusa polio, wyłącznie w dwóch krajach (w Afganistanie
i Pakistanie). Jednak w ostatnich latach wykryto wirusa
polio pochodzącego z żywych szczepionek w ściekach
oraz u ludzi, także w krajach Regionu Europejskiego
WHO.
Wirusy z łatwością przekraczają granice państwowe,
zatem wirus polio, do czasu pełnej ogólnoświatowej
eradykacji każdej jego postaci, stanowi zagrożenie
dla osób niezaszczepionych, niezależnie od miejsca
zamieszkania. Jeśli cała populacja zostanie uodporniona
przeciw polio, wszyscy będą chronieni przed zakażeniem
zarówno dzikimi jak i pochodzącymi ze szczepionek
wirusami powodującymi tę chorobę